Informacja publiczna o zagrożeniach, zapobieganiu awariom i ratownictwie na Terminalu LNG

1) Oznaczenie prowadzącego zakład oraz adres zakładu

Terminal regazyfikacyjny skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu, dalej zwany Terminal LNG, prowadzony jest przez GAZ-SYSTEM – ul. Mszczonowska 4, 02-337 Warszawa, woj. mazowieckie. Adres Terminalu LNG: ul. Ku Morzu 1, 72-602 Świnoujście.

2) Wskazanie osoby przekazującej informację poprzez podanie zajmowanego stanowiska
Osobą przekazującą informację jest Dyrektor Pionu Terminala LNG.

3) Oświadczenie, że zakład podlega przepisom o Zakładach Dużego Ryzyka Wystąpienia Poważnej Awarii Przemysłowej (ZDR) oraz, że Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej (KW PSP) otrzymała zgłoszenie ZDR

Terminal LNG jest zespołem powiązanych ze sobą instalacji technologicznych, urządzeń i budowli służących do:

  • przyjmowania skroplonego gazu ziemnego (LNG) ze statków LNG (metanowców),
  • magazynowania LNG,
  • regazyfikacji zmagazynowanego LNG i dostarczania gazu ziemnego do sieci przesyłowej gazu,
  • załadunku LNG do cystern samochodowych.


Terminal LNG ze względu na ilość LNG i gazu ziemnego, zawartą w zbiornikach procesowego składowania i w instalacjach technologicznych, podlega przepisom prawnym dotyczącym zakładów o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (ZDR).
Zgłoszenie Terminalu LNG, jako ZDR, do Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej i Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska  w Szczecinie zostało dokonane w dniu 4.11.2013 r.

Zgodnie z przepisami o ZDR zostały dla Terminalu LNG opracowane i wdrożone:

  • Program Zapobiegania Awariom ,
  • Raport o Bezpieczeństwie, który dowodzi, że Terminal LNG spełnia obowiązujące standardy bezpieczeństwa, a stosowane wielowarstwowe techniczne systemy zabezpieczeń oraz proceduralne i organizacyjne środki systemu zarządzania bezpieczeństwem zapewniają, że są zdolne zapobiegać i ograniczać skutki potencjalnych awarii do poziomu dopuszczalnego ryzyka.
  • Wewnętrzny Plan Operacyjno-Ratowniczy, zawierający procedury ratownicze, zapewniające gotowość Terminalu LNG do podjęcia działań ratowniczych w przypadku zagrożenia lub awarii.


Dokumenty te zostały, zgodnie z prawem, przyjęte i/lub zatwierdzone przez Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska i Zachodniopomorskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej. 

4) Opis zastosowanych środków i działań, które będą podjęte w przypadku awarii przemysłowej

  • Dobre praktyki inżynierskie bazują na światowych standardach, stosowanych przy projektowaniu, budowie i eksploatacji Terminali LNG.
Integralność mechaniczna i konstrukcyjna
  • przyjęte programy zapewnienia jakości, w tym stosowanie się do światowych standardów projektowych, specyfikacji materiałowych oraz procedur wytwarzania i budowy, gwarantują zgodność Terminalu LNG ze światowymi normami,
  • zbiorniki LNG w pełnej obudowie bezpieczeństwa, zewnętrzna betonowa obudowa zbiornika jest zdolna utrzymać zmagazynowany LNG w razie awarii wewnętrznego zbiornika stalowego,
  • monitorowanie parametrów eksploatacji urządzeń i przestrzegania ograniczeń projektowych oraz systemy zabezpieczeń przed ich przekroczeniem,
  • systemy zabezpieczenia przed wzrostem ciśnienia, służą do bezpiecznego odprowadzania strumieni LNG i gazu w przypadku przekroczenia ciśnienia dopuszczalnego lub w razie pożaru.
System zabezpieczeń wielostopniowych
  • jeśli zawiedzie pierwszy stopień zabezpieczeń w określonym punkcie procesu technologicznego to inicjowane jest działanie kolejnego stopnia w celu powstrzymania eskalacji zagrożenia awarią,
System zarządzania bezpieczeństwem
  • zapewnia zgodność eksploatacji i zarządzania Terminalem LNG z przepisami i najlepszymi praktykami światowych terminali LNG,
  • system zarządzania bezpieczeństwem w Terminalu LNG objęty jest Zintegrowanym Systemem Zarządzania, opartym na normach ISO 9001, 14001, 18001,
  • rejestracja i analizy zdarzeń potencjalnie niebezpiecznych i sytuacji awaryjnych,
  • systematyczna ocena zarządzania ryzykiem procesowym, dokonywana dla zapewnienia poziomu ryzyka dopuszczalnego dla ludzi, środowiska naturalnego i mienia w eksploatacji Terminalu LNG.
Bezpieczny system pracy
  • dobór pracowników o odpowiednich kompetencjach w zakresie bezpieczeństwa,
  • system pozwoleń na prace, wystawianych przez osoby upoważnione, gwarantujące, że wykonywanie prac jest bezpieczne dla ludzi, mienia i środowiska,
  • odpowiedni nadzór nad przestrzeganiem regulacji organizacyjno – proceduralnych oraz bezpieczeństwem pracy.
Ochrona
  • systemy nadzoru terenu Terminalu LNG przed wtargnięciem osób nieuprawnionych,
  • kontrola ruchu osobowego i materiałowego na bramach i terenie Terminalu LNG,
  • specjalistyczna uzbrojona formacja dla fizycznej ochrony Terminalu LNG.
Strategia ochrony przeciwpożarowej
  • ochrona bezpośrednia - bezpieczne odległości, materiały ognioodporne,
  • pasywna ochrona przeciwpożarowa - zabezpieczenie ognioodporną powłoką, zraszanie wodą , zapobiegające zawaleniu się konstrukcji lub podpór urządzeń wystawionych na długotrwałe działanie pożaru,
  • zintegrowany system zarządzania bezpieczeństwem pożarowym - służący do wykrywania zagrożeń spowodowanych wyciekiem gazu lub niskotemperaturowym (LNG), pożarem, spełniający wymagania funkcjonalne i bezpieczeństwa przez alarmowanie, automatyczne uruchomienie systemu odcięć zagrożonej strefy, wyłączenie instalacji i uruchomienie systemów ratowniczo-gaśniczych,
  • logiki systemu awaryjnego wyłączenia są realizowane przez system ESD, niezależny od podstawowego systemu sterowania procesem,
  • zbieranie awaryjnych wycieków LNG do basenów retencyjnych z systemem pianotwórczym, w celu ograniczenia odparowywania LNG i bezpiecznego rozpraszania oparów LNG,
  • awaryjne zasilanie elektryczne - generatory napędzane silnikami diesla, zapewniają pewne zasilanie elektryczne systemów bezpieczeństwa.
Działania ratownicze:
Działania ratownicze służące ochronie ludzi, środowiska i mienia przed skutkami awarii przemysłowej są określone w Wewnętrznym Planie Operacyjno Ratowniczym, wykorzystują:
  • dwa systemy wody przeciwpożarowej – sieć słodkiej wody przeciwpożarowej ze zbiornikiem wody o pojemności 1700m3 i sieć morskiej wody przeciwpożarowej, każdy ze zdublowanymi pompami oraz hydrantami,
  • sterowane działka wodne i pianowe dla schładzania konstrukcji lub gaszenia pożaru,
  • kurtyny wodne dla ograniczania rozprzestrzeniania się oparów LNG i gazu,
  • układy zraszania wodą urządzeń narażonych na działanie pożaru,
  • generatory pianotwórcze dla przykrycia wycieków LNG,
  • stałe urządzenia gaśnicze w budynkach,
  • podręczny sprzęt gaśniczy,
  • system alarmowania i nadawania komunikatów głosowych o zagrożeniu.
Wstępne czynności ratownicze i ewakuacja personelu w przypadku awarii podejmowane są przez przeszkolony personel Terminalu LNG, zgodnie z Wewnętrznym Planem Operacyjno – Ratowniczym. W razie potrzeby działania ratowniczo-gaśnicze przejmowane są przez Państwową Straż Pożarną.

5) Nazwy, rodzaje oraz zagrożenia przez substancje niebezpieczne decydujące o zaliczeniu do ZDR
Substancje, które ze względu na ich ilość decydują o zaliczeniu Terminalu LNG do zakładu dużego ryzyka wystąpienia poważnej awarii przemysłowej:
a)   Skroplony gaz ziemny nazywany LNG (Liquefied Natural Gas)  - w maksymalnej ilości do 157 529 Mg:
Charakterystyka:
  • H220 – skrajnie łatwopalny gaz
  • H281 – zawiera schłodzony gaz, może spowodować oparzenia kriogeniczne lub obrażenia
  • jest cieczą bezbarwną, bez zapachu, nietoksyczną, lżejszą od wody, o temp. około minus 160°C,
  • skład LNG jest taki jak gazu ziemnego,
  • pary LNG w temp. poniżej minus ok. 100°C są cięższe od powietrza i ścielą się na otaczającej powierzchni,
  • pary LNG są skrajnie łatwopalne, tworzą z powietrzem mieszaninę palną, tak jak gaz ziemny.

b)  Gaz ziemny – w maksymalnej ilości do 133 Mg:
Charakterystyka:

  • H220 – skrajnie łatwopalny gaz
  • H304 – połknięcie i dostanie się przez drogi oddechowe może grozić śmiercią
  • H336 – może wywoływać uczucie senności lub zawroty głowy
  • jest bezbarwny, bez zapachu, nietoksyczny, skrajnie łatwopalny, lżejszy od powietrza,
  • składa się głównie z metanu, z małym dodatkiem innych węglowodorów i azotu,
  • tworzy z powietrzem, w zakresie stężeń 5 ÷ 15 %, mieszaninę palną i pali się mało widocznym płomieniem.

c) Olej napędowy – w maksymalnej ilości do 32 Mg:
Charakterystyka:

  • H351 – podejrzewa się, że powoduje raka

d)  Etanol – w maksymalnej ilości do 3,2 Mg:
Charakterystyka:

  • H225 – wysoce łatwopalne ciecz i pary
  • H319 – działa drażniąco na oczy
  • H335 – może powodować podrażnienie dróg oddechowych
  • H336 – może wywoływać uczucie senności lub zawroty głowy

e) Roztwór wodny podchlorynu sodu (12%) – w maksymalnej ilości do 0,07 Mg
Charakterystyka:

  • H290 – może powodować korozję metali
  • H314 – powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu
  • H335 – może powodować podrażnienie dróg oddechowych
  • H400 – działa bardzo toksycznie na organizmy wodne
     

6) Opis rodzajów zagrożeń awariami, ich potencjalnych skutków dla ludności i środowiska
Zasady przyjęte przy projektowaniu i budowie oraz eksploatacji Terminalu LNG ograniczają ryzyko wystąpienia awarii przemysłowej do bardzo mało prawdopodobnego, której skutki mogą wykraczać poza teren Terminalu LNG na przyległą ul. Ku Morzu i plażę.
Żaden ze scenariuszy awaryjnych na Terminalu LNG nie obejmuje zagrożeniem ludności na ul. Barlickiego i jej zabudowy mieszkaniowej.

a) Scenariusze awaryjne na Terminalu LNG:
1)  Wyciek LNG z ramion rozładunkowych:

  • Środki bezpieczeństwa – systemy wykrywania wycieku,  system odcięć zagrożonej strefy, wyłączenie instalacji i obniżenie ciśnienia gazu lub LNG, nadzór wizyjny i operatorów
  • Zagrożenie – możliwość zapłonu gazu lub par LNG, skutki to pożar, fala nadciśnienia
  • Alarmowanie – alarm ewakuacyjny na Terminalu LNG, komunikaty głosowe w rejonie awarii o zagrożeniu i polecenie ewakuacji
  • Zachowanie ludzi w obrębie zagrożenia – oddalić się od miejsca zagrożenia, stosować się do poleceń kierującego ewakuacją

2) Wyciek LNG z kolektora rozładunkowego:

  • Środki bezpieczeństwa – systemy wykrywania wycieku,  system odcięć zagrożonej strefy, wyłączenie instalacji i obniżenie ciśnienia gazu lub LNG, nadzór wizyjny i operatorów
  • Zagrożenie – możliwość zapłonu gazu lub par LNG, możliwe skutki to pożar, wybuch,  fala nadciśnienia
  • Alarmowanie – alarm ewakuacyjny na Terminalu LNG, komunikaty głosowe w rejonie awarii o zagrożeniu i polecenie ewakuacji
  • Zachowanie ludzi w obrębie zagrożenia – oddalić się od miejsca zagrożenia, stosować się do poleceń kierującego ewakuacją

3) Wyciek LNG z rurociągu przesyłowego ze zbiorników:

  • Środki bezpieczeństwa – systemy wykrywania wycieku,  system odcięć zagrożonej strefy, wyłączenie instalacji i obniżenie ciśnienia gazu lub LNG, nadzór wizyjny i operatorów
  • Zagrożenie – możliwość zapłonu gazu lub par LNG, możliwe skutki to pożar, wybuch,  fala nadciśnienia
  • Alarmowanie – alarm ewakuacyjny na Terminalu LNG, komunikaty głosowe w rejonie awarii o zagrożeniu i polecenie ewakuacji
  • Zachowanie ludzi w obrębie zagrożenia – oddalić się od miejsca zagrożenia, stosować się do poleceń kierującego ewakuacją

4)  Wyciek LNG z rurociągu przesyłowego zbiornika do obszaru technologicznego

  • Środki bezpieczeństwa – systemy wykrywania wycieku,  system odcięć zagrożonej strefy, wyłączenie instalacji i obniżenie ciśnienia gazu lub LNG, nadzór wizyjny i operatorów
  • Zagrożenie – możliwość zapłonu gazu lub par LNG, możliwe skutki to pożar, wybuch, fala nadciśnienia
  • Alarmowanie – alarm ewakuacyjny na Terminalu LNG, komunikaty głosowe w rejonie awarii o zagrożeniu i polecenie ewakuacji
  • Zachowanie ludzi w obrębie zagrożenia – oddalić się od miejsca zagrożenia, stosować się do poleceń kierującego ewakuacją

5) Wyciek LNG z rurociągu pomiędzy pompami HP, a SCV

  • Środki bezpieczeństwa – systemy wykrywania wycieku,  system odcięć zagrożonej strefy, wyłączenie instalacji i obniżenie ciśnienia gazu lub LNG, nadzór wizyjny i operatorów
  • Zagrożenie – możliwość zapłonu gazu lub par LNG, możliwe skutki to pożar, wybuch, fala nadciśnienia
  • Alarmowanie – alarm ewakuacyjny na Terminalu LNG, komunikaty głosowe w rejonie awarii o zagrożeniu i polecenie ewakuacji
  • Zachowanie ludzi w obrębie zagrożenia – oddalić się od miejsca zagrożenia, stosować się do poleceń kierującego ewakuacją

6) Wyciek LNG z rurociągu do obszaru załadunku cystern samochodowych:

  • Środki bezpieczeństwa – systemy wykrywania wycieku,  system odcięć zagrożonej strefy, wyłączenie instalacji i obniżenie ciśnienia gazu lub LNG, nadzór wizyjny i operatorów
  • Zagrożenie – możliwość zapłonu gazu lub par LNG, możliwe skutki to pożar, wybuch, fala nadciśnienia
  • Alarmowanie – alarm ewakuacyjny na Terminalu LNG, komunikaty głosowe w rejonie awarii o zagrożeniu i polecenie ewakuacji
  • Zachowanie ludzi w obrębie zagrożenia – oddalić się od miejsca zagrożenia, stosować się do poleceń kierującego ewakuacją

7) Wyciek LNG z ramion załadunkowych:

  • Środki bezpieczeństwa – systemy wykrywania wycieku,  system odcięć zagrożonej strefy, wyłączenie instalacji i obniżenie ciśnienia gazu lub LNG, nadzór wizyjny i operatorów
  • Zagrożenie – możliwość zapłonu gazu lub par LNG, możliwe skutki to pożar, wybuch, fala nadciśnienia
  • Alarmowanie – alarm ewakuacyjny na Terminalu LNG, komunikaty głosowe w rejonie awarii o zagrożeniu i polecenie ewakuacji
  • Zachowanie ludzi w obrębie zagrożenia – oddalić się od miejsca zagrożenia, stosować się do poleceń kierującego ewakuacją

8) Wyciek gazu ziemnego z gazociągu przesyłowego regazyfikatorów:

  • Środki bezpieczeństwa – systemy wykrywania wycieku,  system odcięć zagrożonej strefy, wyłączenie instalacji i obniżenie ciśnienia gazu, nadzór wizyjny i operatorów
  • Zagrożenie – możliwość zapłonu gazu, możliwe skutki to pożar, wybuch, fala nadciśnienia
  • Alarmowanie – alarm ewakuacyjny na Terminalu LNG, komunikaty głosowe w rejonie awarii o zagrożeniu i polecenie ewakuacji
  • Zachowanie ludzi w obrębie zagrożenia – oddalić się od miejsca zagrożenia, stosować się do poleceń kierującego ewakuacją

9) Wyciek gazu ziemnego z podziemnego gazociągu przesyłowego

  • Środki bezpieczeństwa – systemy wykrywania wycieku,  system odcięć zagrożonej strefy, wyłączenie instalacji i obniżenie ciśnienia gazu, nadzór wizyjny i operatorów
  • Zagrożenie – możliwość zapłonu gazu, możliwe skutki to pożar, wybuch, fala nadciśnienia
  • Alarmowanie – alarm ewakuacyjny na Terminalu LNG, komunikaty głosowe w rejonie awarii o zagrożeniu i polecenie ewakuacji
  • Zachowanie ludzi w obrębie zagrożenia – oddalić się od miejsca zagrożenia, stosować się do poleceń kierującego ewakuacją

10)  Wyciek gazu ziemnego z instalacji stacji pomiarowej

  • Środki bezpieczeństwa – systemy wykrywania wycieku,  system odcięć zagrożonej strefy, wyłączenie instalacji i obniżenie ciśnienia gazu, nadzór wizyjny i operatorów
  • Zagrożenie – możliwość zapłonu gazu, możliwe skutki to pożar, wybuch, fala nadciśnienia
  • Alarmowanie – alarm ewakuacyjny na Terminalu LNG, komunikaty głosowe w rejonie awarii o zagrożeniu i polecenie ewakuacji
  • Zachowanie ludzi w obrębie zagrożenia – oddalić się od miejsca zagrożenia, stosować się do poleceń kierującego ewakuacją

11) Wyciek LNG z kolektora rozładunkowego w korytarzu technologicznym

  • Środki bezpieczeństwa – rurociągi spawane, brak połączeń skręcanych, umieszczone w korycie betonowym, systemy wykrywania wycieku, nadzór wizyjny i operatorów.
  • Zagrożenie – możliwość zapłonu par LNG, skutki to pożar.
  • Alarmowanie – alarm ewakuacyjny na pirsie, komunikaty głosowe w rejonie awarii o występującym zagrożeniu i poleceniu ewakuacji.
  • Zachowanie ludzi w obrębie zagrożenia – oddalić się od miejsca zagrożenia, stosować się do poleceń kierującego ewakuacją.

b) Scenariusze awaryjne mogące powodować wyjście zagrożenia poza teren Terminalu LNG:

1. Wyciek LNG z rurociągu nad plażą lub w miejscu jego przebiegu wzdłuż ul. Ku Morzu.

  • Środki bezpieczeństwa – rurociągi spawane, brak połączeń skręcanych, umieszczone w korycie betonowym, systemy wykrywania wycieku, nadzór wizyjny i operatorów.
  • Zagrożenie – możliwość zapłonu par LNG, skutki to pożar.
  • Alarmowanie – alarm ewakuacyjny na pirsie, komunikaty głosowe w rejonie awarii o występującym zagrożeniu i poleceniu ewakuacji.
  • Zachowanie ludzi w obrębie zagrożenia – oddalić się od miejsca zagrożenia, stosować się do poleceń kierującego ewakuacją.

2. Wyciek LNG lub gazu na terenie Terminalu LNG w rejonie przyległym do ul. Ku Morzu.

  • Środki bezpieczeństwa – systemy wykrywania wycieku, system odcięć zagrożonej strefy, wyłączenie instalacji i obniżenie ciśnienia gazu lub LNG, nadzór wizyjny i operatorów.
  • Zagrożenie – możliwość zapłonu gazu lub par LNG, skutki to pożar, fala nadciśnienia.
  • Alarmowanie – alarm ewakuacyjny na Terminalu LNG, komunikaty głosowe w rejonie awarii o zagrożeniu i poleceniu ewakuacji.
  • Zachowanie ludzi w obrębie zagrożenia – oddalić się od miejsca zagrożenia, stosować się do poleceń kierującego ewakuacją.
7) Opis sposobów ostrzegania i informowania ludności o zagrożeniu i awarii
Powiadomienie ludności o zagrożeniu awarią lub jej wystąpieniu następuje poprzez:
System nagłośnieniowo ostrzegawczy Terminalu LNG, z głośnikami rozlokowanymi wzdłuż estakady technologicznej Terminalu LNG, zapewnia słyszalność nadawanych komunikatów z ostrzeżeniami o zagrożeniu na przyległej plaży i ul. Ku Morzu. Ponadto wykorzystane zostaną:
- środki masowego przekazu (radio, telewizja, portale internetowe)
- urządzenia nagłaśniające zainstalowane na pojazdach policji, służb porządkowo-ochronnych lub straży pożarnej		 Powiadamianie ludności następuje poprzez:
gminne, powiatowe centra zarządzania kryzysowego i wojewódzkie centrum zarządzania kryzysowego

8) Opis działań, które powinna podjąć zagrożona ludność oraz zachowań w razie awarii
W przypadku wystąpienia scenariusza awaryjnego, dla którego zagrożenie wychodzi poza teren Terminalu LNG, może zajść potrzeba ewakuacji ludzi z plaży lub ul. Ku Morzu w rejonie przyległym do Terminalu LNG.

Biorąc pod uwagę Terminal LNG w Świnoujściu i mogące wystąpić nagłe i nieprzewidziane bezpośrednie zagrożenie, realizowana będzie ewakuacja I stopnia, polegająca na niezwłocznym przemieszczeniu ludności z obszarów/miejsc zagrożonych poza strefę zagrożenia. Realizuje się ja natychmiast po zaistnieniu zagrożenia dla życia, zdrowia i mienia.
Ewakuację I stopnia może także zarządzić osoba kierująca akcją ratunkową na terenie objętym tą akcją.

9) Oświadczenie o ustaleniach dokonanych na terenie zakładu, dotyczących współpracy ze służbami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo, w zakresie postępowania w razie awarii oraz ograniczania jej skutków
Kierownik zmiany na Terminalu LNG, który w pierwszej fazie awarii jest Kierującym Działaniem Ratowniczym, po informacji o awarii i możliwości rozprzestrzenienia się zagrożenia poza teren Terminalu LNG, załącza systemy alarmowe oraz włącza nadawanie komunikatów głosowych o zagrożeniu i ewakuacji, przekazuje informację o awarii do Stanowiska Kierowania Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Świnoujściu. Jeśli wymagane, to powiadamia Wojewódzkie Stanowisko Koordynacji Ratownictwa i Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, a dla awarii na części morskiej Kapitanat Portu.

10) Odniesienie do ZPOR, zawierające zalecenia stosowania się podczas awarii do instrukcji i poleceń służb ratowniczych.

W celu ograniczenia i likwidowania skutków awarii poza terenem Terminalu LNG, Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej opracowała Zewnętrzny Plan Operacyjno- Ratowniczy, zawierający między innymi zalecenia stosowania się podczas awarii do instrukcji lub poleceń służb ratowniczych.